De samenleving is aan het veranderen. Flexibilisering en individualisering hebben invloed op het vrijwilligerslandschap. Vrijwilligheid is daarom een actueel thema voor brandweer, politie en de zorgwereld. Daarnaast maken ook de ontwikkelingen op het gebied van regelgeving en werkgeverschap die betrekking hebben op brandweervrijwilligers het thema actueel.
Het thema ‘Vrijwilligheid in multidisciplinair perspectief’ is één van de vier thema’s van de Strategische Agenda Veiligheidsberaad.
Vrijwilligers onmisbare schakel van de brandweer
De brandweer in Nederland bestaat momenteel voor 80 procent uit vrijwilligers. Brandweervrijwilligers zijn daarom een onmisbare schakel en zij vormen de ruggengraat van de repressieve taak van de brandweer. Het Veiligheidsberaad vindt de maatschappelijke verankering van de brandweerzorg belangrijk en wil de lokale betrokkenheid van de brandweer blijven behouden. Het Veiligheidsberaad heeft het programma Vrijwilligheid laten ontwikkelen om de komende jaren het brandweerstelsel robuust en toekomstbestendig te houden mét behoud van vrijwilligheid.
Betere inzet vrijwilligers en een robuust stelsel
In opdracht van het Veiligheidsberaad heeft de Raad van Brandweercommandanten (RBC), in samenwerking met de Vakvereniging Brandweer Vrijwilligers (VBV), het Instituut Fysieke Veiligheid (IFV) en het ministerie van Justitie en Veiligheid, een programma opgesteld dat de inzet van vrijwilligers moet verbeteren. In de vergadering van 8 oktober 2018 heeft het Veiligheidsberaad het programma Vrijwilligheid vastgesteld en een financieringsverzoek bij de minister van Justitie en Veiligheid ingediend. Om de inzet van vrijwilligers bij de brandweer te ondersteunen, heeft het huidige kabinet middelen opgenomen in het regeerakkoord.
Hoe ziet het programma eruit?
Het programma Vrijwilligheid bestaat uit acht trajecten: vijf voor de korte termijn en drie trajecten voor de lange termijn. Met de trajecten voor de korte termijn wil het Veiligheidsberaad tot betere inzet van vrijwilligers komen, het huidige bedrijfsmodel verder ontwikkelen en een impuls geven aan brandweervrijwilligheid.
Om te komen tot een toekomstgerichte brandweer neemt het Veiligheidsberaad voor de lange termijn het functioneren van het stelsel onder de loep, onderzoekt het waar de belemmeringen zitten en hoe veranderingen vorm kunnen krijgen. Factoren die daarbij een rol spelen zijn: wet- en regelgeving, brandweercultuur, politieke en maatschappelijke verwachtingen en de inhoud van het brandweervak.
Het Veiligheidsberaad heeft bij de uitvoering van het programma aandacht voor de volgende thema’s:
- Taken en werkzaamheden van vrijwilligers
- Werving en opleiding(seisen)van vrijwilligers
- Beleving en motivatie van vrijwilligers in veranderde tijd
- Innovaties en werken met nieuwe technologieën op gebied van inzetbaarheid
- Rechtspositie van vrijwilligers
Onderzoek Rechtspositie brandweervrijwilligers in Europa
Eén van de trajecten van het programma is het onderzoek van de Brandweeracademie van het Instituut Fysieke Veiligheid naar de rechtspositie van vrijwilligers bij de brandweer in andere Europese landen.
Portefeuillehouder en programmaleiding
Portefeuillehouder Vrijwilligheid Marco Out ziet toe op de uitvoering van het programma en rapporteert hierover aan het Veiligheidsberaad. De programmaleiding is in handen van Fred Heerink namens de RBC en Ronald Kraan namens de VBV. De uitvoering van het programma Vrijwilligheid bestrijkt een tijdspad van vier jaar.
We vinden het belangrijk dat de brandweerzorg stevige ankers heeft in de samenleving. Dat moeten we zo houden.
Bestuurlijk portefeuillehouder
Marco Out
voorzitter veiligheidsregio Drenthe
