We staan voor de grootste ‘let-ops’ in decennia. Sterker nog, we zitten er middenin. De langdurige stroomuitval in Spanje en Portugal deze week confronteerde ons wederom met de enorme maatschappelijke gevolgen en de kwetsbaarheid van onze samenleving. Daarnaast was het in maart droger dan ooit. Daardoor steeg het aantal natuurbranden dit voorjaar naar recordhoogte, met dramatische uitschieters in Ede, op het Nationaal Park de Meinweg en bij het Brabantse Drunen. De impact hiervan is enorm, de inzet van brandweer en crisisbeheersing vraagt permanente aandacht.
Nieuwe rampen en crises
Dergelijke rampen vragen om veel extra capaciteit van de veiligheidsregio’s en specifieke expertise van de brandweer. Alleen al in Ede zijn 500 brandweermensen uit verschillende regio’s ingezet om het vuur te bestrijden. Wat te doen als de branden in Ede, Meinweg en Drunen op dezelfde dag zouden plaatsvinden? Wat als de blushelikopters van Defensie niet in Nederland zijn? Bij een internationaal conflict is militaire bijstand immers niet vanzelfsprekend, stelt ook de Algemene Rekenkamer recent in haar onderzoek naar de zogenaamde derde hoofdtaak van Defensie.
Het gaat in de bestrijding van rampen en crises al lang niet meer om ‘klassieke’ kortdurende lokale incidenten alleen. Steeds vaker hebben we te maken met complexe en langdurige situaties. Denk aan pandemieën, cyberaanvallen, overstromingen, militaire dreiging en dus ook de stroomuitval. Rampen en crises die de samenleving ernstig kunnen ontwrichten en die de grenzen van veiligheidsregio’s – zelfs ook landen – ruimschoots kunnen overschrijden. Recent sprak ik hierover in een uitzending van Nieuwsuur en pleitte ik bij het kabinet voor actie en financiële prioriteit.
Stap naar voren
Nieuwe rampen en crises vragen om een andere inzet van hulpdiensten. Als veiligheidsregio’s zeggen we: daar doen we graag aan mee. Op welke manier kunnen wij helpen in dit veranderende, onvoorspelbare, landschap? Hoe kunnen we een serieuze bijdrage leveren aan de duurzame veiligheid van 18 miljoen Nederlanders?
Daarom zetten we een stap naar voren. Samen met een heleboel medewerkers bij de brandweer, gezondheidsdiensten en gemeentelijke afdelingen; onze doeners met een missie. Samen redzaam in geval van nood, bijvoorbeeld met onze 1.000 brandweerposten als herkenbare en veilige plekken voor inwoners en als vliegwiel voor een landelijk te ontwikkelen dekkend netwerk van noodsteunpunten.
Zulke noodsteunpunten zijn er onder andere voor noodcommunicatie. Bij rampen en crises kunnen mensen er terecht voor noodstroom, hulpmiddelen, eerste hulp en informatie. Heel hard nodig, vooral in situaties dat onze militairen niet kunnen helpen als ze elders nodig zijn. Noodsteunpunten zijn voor hands-on hulp in dorpen en steden. Ze maken deel uit van zo nodig landelijk gecoördineerde samenwerking tussen veiligheidsregio’s. Samen zijn we sterker, is ons motto. En dat hebben we meermaals laten zien.
De politiek is aan zet
In de veiligheidsregio’s staan we 24/7 paraat. Onze inzet werkt, bleek in de coronacrisis en bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Veiligheidsregio’s reiken Nederland de helpende hand, altijd en overal. En ja, dat betekent ook dat we onze hand ophouden. Nederland veilig? Alleen met de juiste (financiële) middelen. Het kabinet kent ons standpunt: stop elke bezuiniging in veiligheid. Investeer, juist nu! De politiek is aan zet.
Hein van der Loo,
voorzitter Veiligheidsberaad
Bekijk de uitzending
van Nieuwsuur
29 april 2025.
